بعد از مناظره سیاسی نظرها به سوی کیست؟

امروز روند مناظره ها شکل بهتری به خود گرفته بود. در این مناظره آقایان روحانی و عارف کاملاً با هم هماهنگ بودند. نگرش آقایان حداد و جلیلی هم به هم نزدیک بود. همگرایی در آقایان ولایتی و رضایی کاملاً مشهود بود و آقای قالیباف و آقای غرضی هم که کاملاً از هم متمایز بودند. باز هم در این مناظره ها آقایان روحانی و عارف در مقام اول و آقایان جلیلی و حداد عادل در مقام آخر قرار گرفتند. تحول دیگر مناظره امروز این بود که آقای ولایتی نیز چهره ایی متمایز داشت و ضمن نزدیکی به نظرات آقایان عارف و روحانی به شدت سیاست آقای جلیلی را زیر سوال برد. نکته مهم دیکر تکذیب گفته های جلیلی در مورد مسایل هسته ایی توسط آقایا روحانی، رضایی و ولایتی بود. در آخر مناظره هم برخی صحبت های جلیلی توسط آقایان دکتر معین و ظریفیان وزیر و معاون وریز فرهنگ و آموزش عالی دولت آقای خاتمی تکذیب شده بود که توسط عارف اعلام شد. به نظر من آقای جلیلی نشان داد که در حد و اندازه ریاست جمهوری نیست همانگونه که در سال های 1384 و 1388 آقای احمدی نژاد نبود و این موضوع اکنون به اثبات رسیده است. 

شبکه ایران / نتایج نظرسنجی یک مرکز معتبر افکار سنجی که با تعداد نمونه 17400 نفر در سراسر کشور (مراکز استان ها)، در تاریخ 8 خردادماه انجام شده است، به شرح زیر است:

آدرس: http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=1&Id=152713&Rate=0
نرخ مشارکت: 51.4

1-حسن روحانی: 23.3

2- محمد باقر قالیباف: 18.4

3- محمد رضا عارف: 14.3

4- علی اکبر ولایتی: 12.2

5-  محسن رضایی: 8.1

6- سعید جلیلی: 7.5

7- غلامعلی حداد عادل: 2.7

8- محمد غرضی: 0.8

9- هیچکدام: 12.2 

نظر سنجی جدید

ایج جدیدترین نظرسنجی انتخاباتی یک مرکز معتبر حاکی از تثبیت موقعیت حسن روحانی و رشد قابل ملاحظه محسن رضایی است. این نظر سنجی روز 12 خرداد ماه در مراکز استان ها و با تعداد نمونه 17500، انجام شده است. نتایج این نظرسنجی به شرح زیر است:
نرخ مشارکت:53
حسن روحانی: 27
محمد باقر قالیباف: 20
محمدرضا عارف: 15
محسن رضایی: 11
علی اکبر ولایتی: 9
سعید جلیلی: 5
غلامعلی حداد عادل: 3
محمد غرضی: 1
هیچکدام: 9

و اما نکات قابل توجه مناظره جمعه شب:

سومین مناظره تلویزیونی هشت کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بر خلاف دو مناظره پیشین، مناظره ای جذاب و دیدنی از آب در آمد.

به گزارش پایگاه جامع انتخابات ایران، این مناظره که از قبل هم پیش بینی می شد که از حساسیتی بالا برخوردار باشد، دست بر قضا مناظره ای جذاب شد و این بار کاندیداها بیش از دو برنامه قبلی برنامه های همدیگر را به چالش می کشیدند و بیشتر همدیگر را نقد می کردند. از نکات خوب این مناظره، این بود که کاندیداها بیش از پنج دقیقه نمی توانستند برای صحبت های انتهایی خود ذخیره کنند که این نکته باعث شد کاندیداها از وقت هایی که در اختیار دارند، نهایت استفاده را کنند و رقبای خود را بیشتر به چالش بکشند، به طوری که جلیلی و غرضی حتی برای صحبت های چهار دقیقه ای مجاز خود وقت کم آوردند و جلیلی فقط در کمتر از یک دقیقه و غرضی در حدود دو دقیقه به تشریح برنامه های خود پرداختند.

مناظره از همان ابتدا دیدنی آغاز شد، چه این که رضایی به عنوان اولین کاندیدایی که به تشریح دیدگاه های خود در زمینه سیاست داخلی و خارجی پرداخت، قصد آن داشت تا راه خود را هم از اصلاح طلبان و هم از اصولگرایان جدا کند و با بیان این که مردم از دعواهای سیاسی خسته شده اند، که عارف در مورد مسئله آزادی از محسن رضایی سوال کرد. دیدگاه ها و همچنین لحن کلام رضایی در ادامه برنامه، اعتراض حدادعادل را هم بر انگیخت و از وی انتقاد کرد که طوری صحبت می کند که گویی همه کاندیداها مردمی نیستند و فقط ایشان مردمی است. همچنین وقتی رضایی از افراط و تفریط در سیاست خارجی انتقاد و اظهار کرد که در دوره روحانی، افراط و در دوره جلیلی، تفریط صورت گرفته است، جلیلی واکنشی شدید نشان داد و از این گفت که «راه رفتن در میان حق و باطل نشانه میانه روی نیست.» 

یکی از نکاتی که در این مناظره بسیار به چشم می آمد، تشکیل دو قطبی جلیلی-حداد و روحانی-عارف بود. همان گونه که پیش بینی می شد، عارف و روحانی تمام قد برای نقد هشت سال گذشته مهیای میدان شده بودند و جلیلی و حدادعادل که نزدیک ترین کاندیداها به دولت هستند، سعی داشتند با انتقاد متقابل به سیاست های اتخاذ شده در شانزده سال دولت های سازندگی و اصلاحات از پاسخ در مورد هشت سال گذشته شانه خالی کنند. البته بر خلاف انتظار این جلیلی بود که به شدت به روحانی و عارف تاخت که البته با واکنش آنها همراه شد. حدادعادل نیز به صحبت های عارف در مورد این که چرا بی مورد تنی چند از اعضای ستادش را که در حمایت از وی و خاتمی شعار دادند، پاسخ داد. همراهی و ائتلاف نانوشته حداد و جلیلی آنجا محرز شد که حدادعادل در یک صحنه بدون این که متوجه دوربین باشد، چیزی در کاغذ نوشت و به جلیلی داد.

از دیگر قسمت های جذاب مناظره وقتی بود که حسن روحانی به تشریح مواضع خود پرداخت و از آزادی و حقوق اقلیت ها و قومیت ها بود که با انتقاد قالیباف مواجه شد. قالیباف در انتقاد از سخنان روحانی و انتقاد از این که چرا زمانی که در مصدر امور بوده است این حرف ها را نمی زده است، از جلسه شورای امنیت ملی سال 82 گفت و از این گفت که وی از برگزاری جلسه تحکیم وحدت در سالگرد 18 تیر دفاع می کرده است اما روحانی مخالف برگزاری جلسه بوده و معتقد بوده است که نباید دنبال دردسر گشت. این انتقاد قالیباف، واکنش روحانی را در پی داشت و وی از این حرف های قالیباف انتقاد کرد و گفت نباید برای رقابت، دست به این گونه کارها زد. وی سپس از این گفت که قالیباف قصد آن را داشته است که با گرفتن مجوز برای دانشجویان، آنها را گازانبری کند. همچنین روحانی ضمن بیان این که من همیشه دنبال آزادی بیان بوده ام و از زمان شاه این رویه ام بوده و برایش مبارزه کرده ام، طعنه ای به قالیباف زد گفت:«من مدرکم حقوق است و هیچگاه پادگانی فکر نکرده ام و سرهنگ نبوده ام.» اما این همه آنچه که در صحبت های روحانی رخ داد، نبود. روحانی، رضایی را هم که معتقد بود روحانی در زمان دبیری اش در شورای امنیت ملی افراط کرده است و راه سازش را در پیش گرفته است را مورد خطاب قرار داد و گفت:«آقای رضایی همین شما نبودید که می گفتید شورای سازمان ملل بهتر از شورای حکام است و آقای روحانی چرا جلوی این را گرفته اند که پرونده از شورای حکام به شورای امنیت نرود.» مجادله جلیلی با روحانی هم در نوع خود جالب بود، زیرا که وقتی روحانی در دفاع از خود به کتاب البرادعی اشاره کرد، جلیلی هم گفت که پاسخ روحانی را از همان کتاب البرادعی داد اما نکته اینجا بود که اشاره روحانی به صحبت های سال 82 البرادعی بود ولی جلیلی به صحبت های سال 84 البرادعی اشاره کرد.

اما از نکات بسیار جذاب مناظره، رقابت داغ درونی کاندیداهای اصولگرا بود، به طوری که حتی کاندیداهای ائتلاف 1+2 هم به شدت به هم تاختند و البته دیگر کاندیداهای اصولگرا را هم بی نصیب نگذاشتند. در یکی از قسمت های مناظره، وقتی ولایتی در حمایت از انتقاد رضایی از جلیلی مبنی بر تفریط در سیاست های هسته ای وارد صحبت شد و از این گفت که جلیلی نتوانسته است، توافقات صورت گرفته در مذاکرات زمان لاریجانی را حفظ کند، با واکنش جلیلی مواجه شد و وی از این گفت که صحبت های ولایتی غلط است، ولایتی هم در پاسخ جلیلی گفت:«گویا هرچه بقیه می گویند غلط است و فقط صحبت های ایشان درست است.» البته این آخرین تقابل ولایتی و جلیلی نبود، ولایتی وقتی به دفاع از دیدگاه های خود در زمینه سیاست خارجی می پرداخت، از جلیلی این انتقاد را کرد که دیپلماسی را با فلسفه اشتباه گرفته است و نباید در مذاکرات فقط به بیانیه خوانی قناعت کرد. قالیباف و رضایی هم به انتقاد از ولایتی پرداختند و مخصوصاً قالیباف از این گفت که زمانی که ولایتی با میتران قهوه می خورده است، ما در جنگ موشک های میراژ فرانسه را می خوردیم.

بقیه کاندیداها هم البته نکات جالبی در صحبت های شان بود. غرضی در این مناظره فراتر از انتظار ظاهر شده بود و نقدهایی جدی و اساسی به کاندیداها مخصوصاً به قالیباف و عارف وارد کرد. عارف نیز به شیوه معمولش به دفاع تمام قد از اصلاحات و دولت اصلاحات پرداخت و همچنین با احترام از همه دولت های گذشته یاد کرد و از این گفت که سعیش بر این خواهد بود که صبر و استقامت دولت مهندس موسوی، سازندگی دولت هاشمی، اصلاحات دولت خاتمی و پشتکار آقای احمدی نژاد را سرلوحه کارش قرار دهد و همچنین از این گفت که باعث افتخارش خواهد بود که در تشکیل دولت احتمالی آینده اش، از رقبایش و حتی برنامه های داوطلبین احراز صلاحیت نشده، استفاده کند.

نکته آخر که جالب ترین نکته این مناظره اما به زعم نگارنده این سطور، ائتلاف نانوشته علی اکبر ولایتی به عنوان کاندیدای اصولگرایان سنتی، معتدل و عقلایی با کاندیداهای اعتدال گرا و اصلاح طلب بود. ولایتی بارها و بارها در مقابل انتقاداتی که همفکرانش به وی وارد می کردند، حسن روحانی را به عنوان شاهد حرف های خود یاد کرد و از سوی دیگر کمترین و نرمترین انتقادات را به عارف به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان وارد کرد. همچنین ادب و متانت سعید جلیلی و محمدرضا عارف به عنوان دو کاندیدایی که بیشترین انتقادات را به هم وارد کردند، بسیار به چشم می آمد.