نگاهی دیگر به انتخابات
یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران دست کمی از شگفتی نداشت. درحالی‌که اصولگرایان باورشان شده بود که پیروز قطعی انتخابات کسی غیر از نامزدهای مورد وثوق آنان نیست، نتیجه شمارش آراء پیروزی حسن روحانی نامزد نزدیک به اصلاح طلبان را نشان داد.
تیم رسانهای اقتدارگرایان به فاصله کوتاهی پس از اعلام نتیجه شمارش آراء تلاش کرد واقعیت را کتمان کند و پیروزی را به نام اصولگرایی و شکست را به نام اصلاح طلبان ثبت کند و هر بار هم بهانهای تراشید. گاه انصراف دقیقه ۹۰ محمدرضا عارف را بهانه کرد و گاه پیشینه و جایگاه سیاسی حسن روحانی را که اصلاحطلب نیست و ریشه در روحانیت مبارز دارد.
اما همه اینها حرف بود و خلاف واقعیت، چرا که جمع آراء سه نامزد مورد حمایت اصولگرایان و اقتدارگرایان و محسن رضایی با هم با برنده انتخابات برابری نمیکرد. عقلای اردوگاه اصولگرایی شکست را پذیرفتند؛ افراطی های راست اما نه.
افول ستاره جناح تندرو
نگاهی به نتایج شمارش آراء در استانهای مختلف ایران نشان میدهد که تندروها در انزوا قرار گرفتهاند. سعید جلیلی نامزد مورد حمایت جبهه پایداری و آیت الله مصباح یزدی که همراهان احمدینژاد در سال ۸۴ را نیز با خود همراه کرده بود، تنها در دو استان قم و خراسان جنوبی بیش از بیست درصد آراء شهروندان را به دست آورد.
سعید جلیلی در خراسان جنوبی ۱۰۳ هزار رای و در قم ۱۲۱ هزار رای به دست آورد. با این حال در هیچ یک از این استانها نیز نتوانسته است نفر اول انتخابات نام بگیرد. او تنها در استانهای اصفهان، فارس، هرمزگان، یزد، خراسان جنوبی و قم توانسته است قالیباف دیگر نامزد مورد حمایت اصولگرایان را پشت سر بگذارد.
نامزد مورد حمایت افراط گرایان در مناطق مرزی و اقلیتی ایران با اقبال کمتر از ده درصد رای دهندگان روبرو شده است. در استان کردستان ۴.۸ آراء به نام سعید جلیلی ثبت شده است. ۶.۱درصد رای دهندگان سیستانی و ۶.۷ درصد رای دهندگان کرمانشاهی و ۷.۳ درصد مشارکت کنندگان ایلامی نام سعید جلیلی را در برگه رای نوشتهاند.
سهم او در خوزستان و گلستان ۸.۵ درصد و در آذربایجان غربی و اردبیل ۷ درصد است. در استانهای لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری هم به ترتیب، ۷.۴، ۷.۴ و ۸.۱ درصد آراء به نام نامزد ویژه جبهه پایداری بوده است.
رایهای قومیتی
محسن رضایی که با فاصله اندکی از سعید جلیلی نفر چهارم انتخابات شده، در استانهای خوزستان، چهارمحال و بختیاری و کهکیلویه و بویراحمد بیشترین میزان آراء را به دست آورده است. او در استان خوزستان ۴۵.۹ درصد، در چهارمحال و بختیاری ۴۴.۴ و در کهکیلویه و بویراحمد ۴۴ درصد آراء را به دست آورده است.
برخلاف سعید جلیلی و قالیباف که در زادگاه خود نیز انتخاب اول همشهریان نبودهاند، محسن رضایی در استانهای بختیاری نشین ایران وضعیت نسبتا خوبی دارد و انتخاب نخست شهروندان بوده است. ۲۷.۸ لرستانیها، ۱۸.۶ درصد ایلامیها و ۱۴.۳ درصد بوشهریها نیز به دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام رای دادهاند.
این سه استان به لحاظ نرخ بیکاری و برخورداری از توسعه وضعیت مناسبی ندارند. لرستان و ایلام دو استان اول کشور در نرخ بیکاری هستند. در خوزستان نیز نرخ بیکاری بالاست.به نظر میرسد شعارهای محسن رضایی مبنی برای ریشهکنی بیکاری و پرداخت یارانه نقدی و ایجاد فدرالیسم اقتصادی در رایآوری او بیتاثیر نبوده است.
اصولگرایان چند پاره
علیاکبر ولایتی و محمدباقر قالیباف دو نامزد اصلی مورد حمایت اصولگرایان بودند که برخلاف وعده قبلی برای انصراف یکی به نفع دیگری تا آخرین روز در میدان رقابت باقی ماندند. قالیباف اینبار برای رسیدن به کرسی ریاستجمهوری کم نگذاشته بود. ستادهای تبلیغاتی بیشمار به همراه رسانههای متعدد او را به پیروزی در انتخابات امسال امیدوار کرده بود اما شهردار تهران در روز موعود رایگیری در هیچ یک از سی استان کشور در صدر قرار نگرفت.
خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، تهران، سمنان و البرز شش استانی هستند که قالیباف بیش از بیست درصد آرای شهروندان را به دست آورده است. او در خراسان شمالی ۳۳ درصد آرا را به دست آورده و ۳۲.۷ درصد رایدهندگان در خراسان رضوی هم به قالیباف رای دادهاند.
کهگیلویه و بویر احمد، خوزستان و چهارمحال و بختیاری هم سه استانی هستند که کمترین رای به نام قالیباف ثبت شده است. او در این سه استان به ترتیب ۵.۴، ۵.۸ و ۸.۹ درصد آرا را به دست آورده است.
ولایتی دیگر نامزد مورد حمایت اصولگرایان که حمایت حزب موتلفه اسلامی و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را به همراه داشت، تنها در دو استان قم و مرکزی توانسته است بیش از ده درصد آراء را به دست آورد. مجموع آرای ولایتی و قالیباف در هر یک از استانهای کشور هم کمتر از آرای حسن روحانی، نامزد مورد حمایت میانهروها و اصلاحطلبان است.
نفوذ تغییر در شهرهای کوچک
حسن روحانی تنها در سه استان کشور انتخاب اول شهروندان نبوده است؛ استانهای خوزستان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد که بیشترین رای را به محسن رضایی دادهاند. بیشترین درصد آرای ثبت شده به نام حسن روحانی در مناطق اقلیتی ایران است. سیستان و بلوچستان، کردستان و آذربایجان غربی سه استان اول کشور در اقبال عمومی به نامزد مورد حمایت میانهروها در ایران به شمار میآیند.
او در سیستان و بلوچستان ۷۲.۵ درصد، کردستان ۷۰ درصد و آذربایجان غربی ۶۸ درصد آراء را به دست آورده است. پس از استان یزد با ۶۷ درصد آراء، اردبیل با ۶۰.۵ درصد و گلستان با ۵۹.۸ درصد دیگر استانهایی هستند که بیشترین رای به نام حسن روحانی ثبت شده است.
چهارمحال و بختیاری، خوزستان، قم و کهکیلویه و بویراحمد هم چهار استان کشور به شمار میآیند که کمتر از چهل درصد آراء به نام روحانی به ثبت رسیده است. با این حال او در استان قم با ۳۸.۶ درصد آرا انتخاب اول شهروندان بوده و در سه استان دیگر بعد از محسن رضایی نفر دوم انتخابات است.
نگاهی به گذشته
سال ۱۳۸۴اصولگرایان سه نامزد در رقابت انتخاباتی داشتند. محمود احمدینژاد که سعید جلیلی در انتخابات امسال جایگزین او شد، قالیباف که یک بار دیگر به میدان آمد و علی لاریجانی که نامزد مورد حمایت محافظهکاران سنتی ایران بود و امسال جایش را به ولایتی داد.
اصلاحطلبان و میانهروها نیز در آن دوره با مهدی کروبی، مصطفی معین و هاشمی رفسنجانی پا به میدان رقابت گذاشته بودند. بازخوانی نتایج آن دوره از انتخابات به خوبی راه پیروزی حسن روحانی در این دوره را نشان میدهد.
احمدینژاد، قالیباف و لاریجانی، هشت سال پیش در استانهای تهران، سمنان، قزوین، قم، خراسان جنوبی، مازندران، کرمان، سمنان،خراسان رضوی، خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، یزد و اصفهان توانسته بودند بر رقبای اصلاحطلب خود پیشی بگیرند.
در سه استان آذریایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل نیز محسن مهرعلیزاده انتخاب اول شهروندان بود. مهرعلیزاده به دلیل همزبانی و ترک بودن توانست در این سه استان بر رقبای خود پیشی بگیرد همانگونه که محسن رضایی امسال در خوزستان، چهارمحال و بختیاری و کهکیلویه و بویراحمد این راه را در پیش گرفت.
در این دوره از انتخابات اصلاحطلبان و میانهروها سرانجام به یک اتحاد و ائتلاف رسیدند. همزمان، کارنامه احمدینژاد نامزد مورد حمایت جبهه مشترک محافظهکاران سنتی و اقتدارگرایان در چهار سال پیش آنقدر ضعیف و پر از اشتباه بود که رایدهندگان در شهرهای کوچک هم به شعارها و وعدههای پوپولیستی نامزدهای وابسته به این جبهه توجهی نکردند و در نهایت این نامزد اصلاحطلبان و میانهروها بود که توانست توجه و رای شهروندان را جلب کند.
مدیر وبلاگ
آره بعدژ یادم بومه که فامیلیژون عربو. اندی ذیقم بکرت که فقط تراوش خاطراتم بکرت.بشتان به 25 سال قبل.